با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری این طرح به اجرا درآمد تا صنعت آبزی‌پروری گامی بزرگ برای خودکفایی و رونق بازار داخلی بردارد. کاری که به همت فناوران و متخصصان داخلی اجرایی شد.

ضرورت اجرای این طرح کلان ملی فناوری

سه حلقه اصلی زنجیره ارزش تولید ماهیان شامل «هچری»، «نرسری» و «تولید ماهی پرواری» می‌شود. فعالیت‌هایی که در این 3 حلقه انجام می‌شود نیز موضوعاتی چون «مولدسازی و تکثیر به منظور تامین لارو (هچری)»، «نگهداری بچه ماهیان تا رسیدن به مرحله پیش‌پرواری(نرسری یا نوزادگاهی)» و «پرواربندی در سیستم‌های پرورش ماهی (سیستم مداربسته، پرورش ماهی در قفس‌های دریایی یا سیستم متراکم و نیمه متراکم استخرهای خاکی) تا رسیدن به سایز مناسب برای عرضه در بازار» را دربرمی‌گیرد.

تجربه خودکفایی

شرکت طرح و توسعه نیکسا ابتدا با راه اندازی واحد نرسی و تولید ماهی پرواری به این صنعت ورود کرد؛ اما چون برای تامین حلقه نخست این زنجیره یعنی مولدسازی و تکثیر به منظور تامین لارو با مشکل مواجه بود و باید این نیاز خود را از بازار جهانی تامین می کرد به فکر افتاد تا برای رفع این وابستگی، به احداث هچری با رویکرد ایجاد بانک مولد و تولید بچه ماهی ورود کند. با این کار و تکمیل این زنجیره، توسعه کشور در بخش آبزی‌پروری محقق شد.

در این شرکت «لارو زیرگرمی ماهی دریایی» تولید و در مجتمع‌های نرسری داخلی و منطقه‌ای توزیع می‌شود. مزایای رقابتی این طرح نیز شامل «کیفیت مطلوب»، «تولید گونه‌های بومی آبزی خلیج فارس»، «کاهش قیمت تمام شده به دلیل حذف هزینه‌های سربارم و «رفع پیچیدگی‌های لجستیگی» می‌شود.

انتقال 100 درصدی دانش فنی به کشور

با راه‌اندازی هچری پایلوت نیکسا، بومی‌سازی و انتقال دانش فنی بطور کامل صورت گرفته است و پیش‌بینی می‌شود در این واحد فناورانه 500 هزار قطعه در سال تولید شود. در حال حاضر نیز 280 هزار قطعه به تولید رسیده است.  

صرفه‌جویی ارزی

طرح هچری پایلوت نیکسا می‌تواند تا مبلغ معادل 30 میلیارد ریال سالانه صرفه‌جویی ارزی به همراه داشته باشد. این موضوع یعنی رونق اقتصادی کشور و استفاده درست از توانمندی‌ها و دانش داخلی که شاید پیش از این فراموش شده بودند و کارآمد نبودند.

نوآوری های فناورانه در سطح ملی و بین المللی طرح

در مطالعات اولیه انجام شده بر اساس شاخص‌هایی نظیر بیولوژی، رفتارشناسی ماهی، پارامترهای محیطی، استراتژیک، وضعیت بازار فروش و پیشینه تولید در منطقه و جهان گونه‌های ماهی اقتصادی خلیج فارس و دریای عمان مورد بررسی و امتیاز دهی قرار گرفتند. این شاخص‌ها نشان داد که گونه خانواده شانک ماهیان و سیبریم به عنوان گونه برتر و همچنین سرخو، سی‌باس آسیایی و هامور در رده‌های بعدی قرار دارند. به همین دلیل این طرح به دنبال تولید این گونه‌های دریایی است.

با اجرایی شدن این طرح، دانش فنی هچری (بخش مولد سازی و تکثیر به منظور تامین لارو) بومی‌سازی می‌شود و فناوری آن به داخل کشور انتقال می‌یابد.

مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

#23